مقدمه: بر اساس منابع طب سنتی ایرانی، دانه انجره یا (UPS) Urtica pilulifera L. اثرات مثبتی بر ناباروری زنان دارد.
هدف: این مطالعه با هدف بررسی اثرات سودمند و مکانیسم زمینهای عصاره هیدروالکلی دانه انجره بر روی مدل ذخیره تخمدان کاهش یافته (DOR) القا شده توسط سیکلوفسفامید (CTX) در موش Balb/c انجام شد.
مواد و روش ها: در این مطالعه حیوانی، یک تک دوز داخل صفاقی سیکلوفسفامید ( 75 میلیگرم بر کیلوگرم) برای ایجاد مدل DOR تجویز شد. 25 موش ماده Balb/c به طور تصادفی به 5 گروه شامل کنترل سالم (سالین نرمال)، مدل (DOR)، DOR+50, DOR+100, DOR+200 (mg/kg UPS) تقسیم شدند و بهمدت 14 روز گاواژ انجام شد. سطح هورمونهای استروئیدی، نشانگرهای استرس اکسیداتیو، آپوپتوز و تغییرات هیستوپاتولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی ترکیبات موجود در دانه گزنه با روش GC/Mass انجام شد.
نتایج: نتایج نشان داد که عصاره انجره (UPS)باعث کاهش غلظت مالوندیآلدهید (MDA) و آپوپتوز و همچنین افزایش فعالیت آنزیم سوپراکساید دیسموتاز (SOD) در مدل DOR به صورت وابسته به دوز میشود. علاوه بر این، اثر تعدیلکننده بر روی هورمونهای استروئیدی مانند FSH، LH و E2 اعمال میکند. تجزیه و تحلیل هیستوپاتولوژیک پتانسیل درمانی عصاره UPS را نشان داد. ترکیبات شیمیایی اصلی UPS عبارت بودند از لینولئیک اسید (25/%59)، هگزادکانوییک اسید (36/%10) و اولئیک اسید (29/%8).
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عصاره UPS دارای پتانسیل درمانی در مدل ذخیره تخمدانی کاهشیافته یا DOR است و یک گزینه درمانی جایگزین ارائه میکند. این پتانسیل به کاهش استرس اکسیداتیو، تعدیل آپوپتوز و تنظیم هورمونهای استروئیدی نسبت داده میشود که میتواند با اثرات مفید مشاهده شده از اسیدهای چرب بر بهبود باروری مرتبط باشد.